W środę minęło dokładnie 35 lat od rozpoczęcia realizacji tak zwanego Planu Balcerowicza – pakietu ustaw mającego na celu zdławienie hiperinflacji, stabilizację finansów publicznych oraz prywatyzację i urynkowienie pogrążonej w kryzysie socjalistycznej gospodarki odziedziczonej po kończącym swoje istnienie PRL-u. Plan Balcerowicza do dziś jest źródłem kontrowersji: krytycy wskazują przede wszystkim na lawinowy wzrost bezrobocia i ubóstwa, jaki miał miejsce w pierwszych latach po jego wprowadzeniu. Również z czysto libertariańskiej perspektywy niektóre jego elementy – jak choćby obłożenie także prywatnych przedsiębiorstw podatkiem od wzrastających wynagrodzeń czy też odgórna zmiana przez państwo brzmienia już zawartych umów między bankami a kredytobiorcami – były nieakceptowalne. Jednak w ostatecznym rozrachunku przeważająca większość założeń Planu była zdecydowanie prorynkowa i prokapitalistyczna, co w długim okresie położyło podwaliny pod ogromny rozwój gospodarczy i wzrost poziomu życia, jaki dokonał się w naszym kraju począwszy od lat dziewięćdziesiątych.

Dziś polska gospodarka znajduje się w nieporównywalnie lepszej sytuacji, niż gdy upadał komunizm – niemniej jednak kierunek, w jakim zmierza, ponownie można określić jako błędny. Dokonana przed nieco ponad rokiem zmiana ekipy rządzącej nie przyniosła jak dotąd oczekiwanego odejścia od realizowanej przez poprzednią władzę polityki sukcesywnego zwiększania udziału państwa w gospodarce, ograniczania swobód obywateli na rzecz sztywnych regulacji, podnoszenia obciążeń podatkowych, rosnącego zadłużenia i coraz większego uzależniania ludzi od państwowych świadczeń i zapomóg. Pod nowymi rządami niektóre z tych szkodliwych zjawisk uległy wręcz intensyfikacji!

Czy Polacy potrzebują drugiego Planu Balcerowicza, by odwrócić niezdrowe trendy polityczne, gospodarcze i społeczne? To pytanie stanowi punkt wyjścia dla wywiadu, którego udzielił niedawno Jakubowi Bilskiemu z serwisu Bezprawnik.pl profesor Lawrence W. Reed – amerykański ekonomista, historyk i prezes Foundation for Economic Education (FEE).

Rozmówcy analizowali w nim zarówno historyczny kontekst i skutki zastosowanej w Polsce gospodarczej „terapii szokowej”, jak i dzisiejsze tendencje populistyczno-etatystyczne w Polsce i w USA, wraz z możliwościami ich zwalczania. Omówiono zmiany, jakie zaszły w naszym kraju na przestrzeni ostatnich 35 lat, i lekcje, jakie można z nich wyciągnąć. Nie obyło się również bez porównań między Planem Balcerowicza a wolnorynkowymi reformami aktualnie wdrażanymi przez Javiera Milei w Argentynie.

Zachęcamy Was do lektury wspomnianego wywiadu. Całość znajdziecie W TYM MIEJSCU.

Stowarzyszenie Libertariańskie