Pod koniec września kanadyjski Fraser Institute we współpracy z amerykańskim Cato Institute zaprezentowały kolejną już edycję Economic Freedom of the World – ukazującego się od blisko ćwierć wieku, corocznego raportu analizującego poziom wolności gospodarczej w poszczególnych krajach świata i zestawiającego je ze sobą w przekrojowym rankingu. Tegoroczna edycja, bazująca na najnowszych dostępnych danych, obrazuje stan wolności gospodarczej na świecie w roku 2023. Niestety, na 165 zbadanych państw Polska zajęła 76. miejsce, spadając o całe sześć pozycji w porównaniu z rankingiem przygotowanym rok wcześniej.

Największy udział w opisanym wyżej spadku miały pogarszające się wyniki naszego kraju w kategoriach „Size of Government” (udział wydatków państwa w całości gospodarki, wysokość subsydiów i transferów budżetowych, państwowa własność aktywów itp.) oraz „Regulation” (kontrola stóp procentowych, regulacje rynku pracy, swoboda prowadzenia działalności gospodarczej itp.). Co prawda w tym samym czasie poprawie uległy notowania Polski w kategoriach „Sound Money” (tempo wzrostu podaży pieniądza, wskaźnik inflacji, ograniczenia w obrocie walutami zagranicznymi itp.) i „Freedom to Trade Internationally” (wysokość ceł, swoboda przepływu przez granicę dóbr, osób i kapitału, itp.), ale były to postępy nieproporcjonalnie mniejsze niż spadki w innych obszarach. Praktycznie bez zmian pozostał natomiast wynik w kategorii „Legal System & Property Rights” (niezależność, niezawodność i bezstronność wymiaru sprawiedliwości, ochrona praw własności, skuteczność egzekwowania umów itp.).

Niewątpliwie istotnym szczegółem, jaki należy mieć na uwadze, rozpatrując te informacje, jest wspomniany już okres, z którego pochodzą dane użyte do przygotowania raportu. Rok 2023 był ostatnim rokiem rządów Zjednoczonej Prawicy, która w ostatnim jego kwartale została zastąpiona przez „Koalicję 15 października”. Na ile jednak zmiana władzy przyczyniła się do odwrócenia negatywnych trendów widocznych w raporcie? Dokładną odpowiedź na to pytanie poznamy najwcześniej za rok, ale już teraz można śmiało prognozować, że rekordowy deficyt budżetowy, kolejne podwyżki podatków i coraz większe tendencje protekcjonistyczne nie wpłyną pozytywnie na notowania Polski we wspomnianym rankingu. Aktualna ekipa rządząca, będąca w tej chwili na półmetku swojej kadencji, musi mocno zastanowić się, jakie dziedzictwo chce pozostawić po okresie swoich rządów – czy będzie to zawrócenie Polski z drogi etatyzmu, fiskalizmu, regulacjonizmu i budowy państwa nadopiekuńczego, czy też dalsza erozja wolności gospodarczej, jak miało to miejsce w trakcie rządów jej poprzedników.

By dowiedzieć się, jak prezentuje się pełen ranking poszczególnych państw w zakresie wolności gospodarczej lub rozbudowane objaśnienie metodologii, według której je uszeregowano, warto przeczytać całość raportu Economic Freedom of the World.

Link do publikacji (w języku angielskim) znajduje się W TYM MIEJSCU.

Stowarzyszenie Libertariańskie