W połowie lutego informowaliśmy o powstaniu inicjatywy SprawdzaMY – pozarządowego zespołu ekspertów, który w odpowiedzi na zaproszenie premiera Donalda Tuska zobowiązał się przygotować listę propozycji zmian prawnych, mających na celu deregulację i odbiurokratyzowanie polskiej gospodarki i administracji publicznej. Na czele zespołu stanął znany przedsiębiorca Rafał Brzoska, z góry zapowiadając, że zaangażuje się w jego prace na sto dni, w czasie których postara się doprowadzić do wyeliminowania z polskiego porządku prawnego najbardziej niepotrzebnych i szkodliwych regulacji. Rzeczone sto dni mija dokładnie jutro, a prezes InPostu zgodnie z zapowiedzią opuszcza z końcem maja zespół deregulacyjny. Jakie rezultaty po sobie pozostawi?

Głównym obszarem działalności zespołu Brzoski było zbieranie zgłaszanych przez obywateli propozycji deregulacyjnych, grupowanie ich w bloki tematyczne, a następnie weryfikacja merytoryczna pod kątem prawnej i finansowej możliwości wprowadzenia ich w życie oraz spodziewanych skutków ekonomicznych i społecznych. Po uzyskaniu wstępnej akceptacji zespołu eksperckiego, projekty deregulacyjne poddawane były pod głosowanie internautów. Pozycje cieszące się największym poparciem miały pierwszeństwo w dalszych pracach, których zwieńczeniem było przekazanie gotowego projektu ustawy stronie rządowej.

W toku opisanego powyżej procesu zebrano ponad 400 propozycji, które przeszły wstępną weryfikację. Blisko połowa z nich została dokładniej opracowana i przekazana do Rządowego Zespołu Deregulacyjnego. Spośród 202 otrzymanych dotychczas projektów, strona rządowa odrzuciła 42, niemniej pozostałe 160 przekazano do dalszych prac legislacyjnych. Na ewentualne wejście danych propozycji w życie trzeba będzie jednak jeszcze poczekać – najbardziej optymistyczne scenariusze zakładają, że pierwsze projekty ustaw (przekazane rządzącym jeszcze w marcu) przejdą pełną ścieżkę ustawodawczą najwcześniej w czerwcu.

Pośredniczenie w przepływie pomysłów między obywatelami a rządem nie było jednak jedyną rzeczą, którą zespół Rafała Brzoski zajmował się przez ostatnie miesiące. Inicjatywa SprawdzaMY, we współpracy z kancelarią prawną DZP oraz Fundacją Wsparcia Przedsiębiorczości, przygotowały również szczegółowy raport zatytułowany Gold-plating i nadregulacja przy implementacji prawa UE do polskiego porządku prawnego, będący analizą porównawczą 100 przykładowych polskich ustaw służących implementacji unijnych regulacji, zestawiając ich treść z unijnymi pierwowzorami.

Zjawiskiem, które autorzy raportu zaobserwowali w przeważającej większości rozpatrywanych przykładów, jest tytułowy „gold-plating”, czyli zbędne i nieuzasadnione uszczegóławianie, komplikowanie i rozbudowywanie krajowych regulacji ponad zakres wynikający z prawa unijnego, co ogranicza konkurencyjność polskiej gospodarki na wspólnym, europejskim rynku. Jako kontrprzykład podawane są takie państwa jak Holandia, Dania czy Irlandia, które implementując u siebie unijne prawo, poprzestają na przetłumaczeniu jego treści na swój język narodowy – przyjęcie analogicznego sposobu postępowania przez polskich prawodawców jest główną rekomendacją płynącą z raportu.

Oczywistym jest, że zarówno zestaw projektów ustaw deregulacyjnych, jak i propozycje dotyczące implementacji prawa unijnego są dopiero pierwszym krokiem na drodze do deregulacji. Po odejściu Rafała Brzoski zespół SprawdzaMY nadal będzie działał, przyjmując nowe propozycje i kontynuując prace nad tymi już przyjętymi, ale nie da się ukryć, że z każdym kolejnym dniem piłka będzie coraz bardziej po stronie polityków. To od rządu, parlamentu i prezydenta zależeć będzie, które z przekazanych im propozycji ostatecznie wejdą w życie. Z tego też względu niezwykle ważne jest, by ci sami obywatele, którzy dotychczas aktywnie zgłaszali propozycje deregulacji, teraz z równym zaangażowaniem wywierali presję na rządzących w sprawie ich realizacji.

Stowarzyszenie Libertariańskie