Gerald „Jerry” Gaus był amerykańskim filozofem politycznym i moralnym, którego myśl powinna zainteresować każdego, komu bliskie są ideały wolnego społeczeństwa. Zmarł w sierpniu 2020 roku. W celu upamiętnienia Jerry’ego i przybliżenia polskiemu czytelnikowi jego prac, przetłumaczyłem krótki artykuł, który niekoniecznie trzeba brać zupełnie na poważnie. — Ani myślę, to...
Dokładnie 96 lat temu w Nowym Jorku urodził się nie kto inny, jak Murray Newton Rothbard – najważniejsza postać w historii ruchu libertariańskiego, amerykański ekonomista i przedstawiciel szkoły austriackiej w ekonomii. Wypracowany przez Rothbarda libertarianizm to konsekwentna, bezkompromisowa teoria wolności, łącząca wolnorynkową ekonomię oraz etykę praw naturalnych. Prace Rothbarda są...
Wystąpienie wygłoszone podczas Weekendu Kapitalizmu w Warszawie, dnia 9 października 2021 roku Moje wystąpienie będzie odbiegało od reszty, ponieważ nie występuję bezpośrednio jako obrończyni wolnego rynku, ale jako filozofka, jako (by użyć naukowego terminu autorstwa Elaine N. Aron) osoba wysoko wrażliwa, która do dzisiaj nie może pogodzić się z zatrzymaniem...
Zarówno zwolennicy, jak i przeciwnicy rozwiązywania światowych problemów przy pomocy instytucji państwa zdecydowanie zbyt często skupiają się wyłącznie na praktycznych konsekwencjach określonych działań, zupełnie pomijając ich aspekt etyczny. Tymczasem dyskusja o ewentualnej skuteczności jakiegokolwiek działania powinna być wtórna wobec dyskusji o jego etycznej dopuszczalności i odbywać się tylko wtedy, gdy...
„Nie jest możliwym, by państwo okradało obywateli, bo to ono ustala, co jest kradzieżą”, „Łamanie prawa jest zawsze niemoralne, bo prawo wynika z umowy społecznej i woli demokratycznej większości”, „Własność prywatna obywateli istnieje dzięki państwu, więc państwo ma prawo nią swobodnie dysponować” – tego rodzaju argumenty często padają w dyskusjach...
To, jaki wpływ cywilizacyjny jest w ostatecznym rachunku wywierany przez tą grupę osób, której najpopularniejszym przedstawicielem jest na obecną chwilę jungowski psycholog Jordan B. Peterson, jest dla mnie wciąż kwestią niejednoznaczną. W swoim wymiarze „negatywnym” – tzn. w wymiarze tego, czemu owa grupa się przeciwstawia – jest to wpływ niemal...
Zasadniczym błędem grożącym w kontekście kojarzenia społecznych skutków z ich filozoficznymi przyczynami jest ignorowanie prawa historycznego opóźnienia – tzn. faktu, że społeczny kształt danej epoki jest na ogół rezultatem filozoficznych dociekań przeprowadzonych w epoce wcześniejszej. Jest to, jak nietrudno się domyślić, błąd o tyle niebezpieczny, że grozi on wyborem zupełnie...
Dziś rocznica urodzin Murraya N. Rothbarda – postaci tyleż znanej, co nieznanej. Znanej, bo regularnie przywoływanej w roli sztandarowego reprezentanta zarówno austriackiej szkoły ekonomii, jak i filozofii libertariańskiej. A nieznanej, bo rzadko omawianej w kontekście analizy konkretnych osiągnięć naukowych. Tych miał zaś jednak całkiem sporo: 1. W ramach osiągnięć ekonomicznych...
Klasyczny liberalizm – jak również cały, szerszy projekt oświeceniowy – utracił w pewnym momencie impet i przegrał z reakcyjnymi wobec siebie ideologiami wskutek popadnięcia w stan intelektualnego „grzechu pierworodnego”. Projekt ów stanowił instytucjonalno-społeczne ukoronowanie ponadtysiącletniej tradycji filozoficznego racjonalizmu – w tym teorii niezbywalnych praw naturalnych, etyki cnót i teleologicznej wizji...
Dla zewnętrznego odbiorcy myśl libertariańska może wydawać się zbyt skomplikowana. Dlatego też często w rozmowach z osobami nieobeznanymi z naszymi ideami staramy się opisywać je na wiele sposobów, wykorzystując podejście filozoficzne, ekonomiczne czy polityczne. Czasami najprostsze słowa są jednak najtrudniejsze. Gdy usłyszeliśmy, że Kanał Wojna Idei podjął się tematu wyjaśnienia...