1. Socjalizm utopijny (czy nie byłoby miło, gdybyśmy wszyscy stali się jedną wielką, kochającą się rodziną złożoną z całkowicie bezinteresownych osób?), skonfrontowany z problemem motywacyjnym (po co się wysilać przy braku nagrody w postaci zysku?), przekształca się w socjalizm „naukowy” (Nowy Socjalistyczny Człowiek będzie się wysilał nawet przy braku nagrody...
Z obyczajowego punktu widzenia etatyzm można zdefiniować jako instytucjonalizację wzajemnej pogardy. Przedstawiciele monopolistycznych aparatów opresji muszą gardzić swoimi “klientami”, gdyż tylko wtedy mogą skutecznie nimi zarządzać jako bezosobowymi elementami wielkiej termitiery, gotowymi do podporządkowania zinstytucjonalizowanej przemocy i biurokratycznemu przemiałowi. Muszą też oni gardzić samymi sobą, gdyż inaczej nie mogliby skutecznie...
Etatyzm swoją siłę czerpie nie tylko – albo może nawet nie przede wszystkim – z grożenia instytucjonalną przemocą, ale z korumpowania instytucjonalną przemocą, pozyskiwania jak najszerszej rzeszy klientów poprzez redystrybucję części zagrabionych wcześniej dóbr i rozdawanie przywilejów. W ten sposób etatyzm nie tylko zwraca się przeciwko społeczeństwu, ale też zwraca...
Nie wydaje się przesadą stwierdzenie, że niemal cały dzisiejszy świat znajduje się pod kontrolą etatyzmu. W związku z tym zadanie stojące przed zwolennikami wolności jest wyjątkowo trudne i złożone. Jako że kształt rzeczywistości społecznej jest ostatecznie zależny od popularności konkretnych idei, osłabienie wpływu jakiejkolwiek doktryny wymaga wcześniejszego zrozumienia powodów, dla...
Przyjęcie postawy libertariańskiej wymaga odporności na syndrom sztokholmski, odporności na libido dominandi, rozumienia pojęcia kosztów alternatywnych, myślenia w kategoriach niebezpośrednich, odległych i niezamierzonych konsekwencji, umiejętności uniwersalizacji reguł etycznych, i świadomego odrzucenia wszelkich form trybalizmu. Z czego wszystkie te cechy występują rzadko i są niezgodne z naszymi instynktownymi intuicjami. Przyjęcie postawy...
Czy w średniowieczu był zakaz handlu w niedzielę? Jeżeli chcielibyśmy odnaleźć w historii okres, w którym handel był prawdziwie swobodny, wolny i płynny, to z pewnością nie znajdziemy takiego okresu w średniowiecznej Polsce. Oczywiście, średniowiecze to ponad tysiąc lat historii, a opisy niuansów dotyczących różnego rodzaju różnic nawet w odniesieniu...
Prawo i Sprawiedliwość to partia, do której przylgnęły takie pseudonimy, jak „pobożni socjaliści” czy „Populizm i Socjalizm”. W ostatni weekend mogliśmy się przekonać, że nie są to jedynie złośliwe przytyki ze strony opozycji. Partia Jarosława Kaczyńskiego oraz jej przystawki pod wspólnym szyldem Zjednoczonej Prawicy zwykli określać się „dobrą zmianą”. Na...
W pewnej części szeroko rozumianych polskich środowisk okołowolnościowych pokutuje wciąż przekonanie, że – z dwojga złego – w kontekście tworzenia atmosfery sprzyjającej swobodzie działania monarchia dziedziczna wypada stosunkowo korzystniej w porównaniu do demokracji (na ogół pojawia się w tym kontekście przykład Liechtensteinu). Jest to opinia niebezpodstawna – najczęściej opiera się...
Co łączy Johna Maynarda Keynesa i współczesnych mleczarzy? Tak postawione pytanie w sposób oczywisty wskazuje, że jednak coś ich łączy. Mało tego: okazuje się, że bardzo, bardzo wiele, gdyż w branży mleczarskiej nadchodzi poważny kryzys, który nieustanny interwencjonizm doprowadzi do skali, która może wszystkich zaskoczyć, dla każdego okazać się niespodziewaną...
W dobrowolnym systemie prywatnej dobroczynności: 1. Produktywni i bogaci są jeszcze bogatsi, a więc mogą przeznaczyć na dobroczynność więcej zasobów. 2. Produktywni, ale ubodzy też są bogatsi, a więc w mniejszym stopniu korzystają z dobroczynności, tym samym pozostawiając więcej zasobów dla mimowolnie nieproduktywnych i ubogich. 3. Wszystkie produktywne jednostki, będąc...