Dziś przypada święto państwowe nawiązujące do odzyskania przez państwo polskie niepodległości w 1918 r. W ten weekend odbywają się wydarzenia, które mają za zadanie uczczenie setnej rocznicy wspomnianych wydarzeń. Jako Stowarzyszenie Libertariańskie postanowiliśmy do tych obchodów dołożyć naszą własną, małą cegiełkę w postaci pewnego eksperymentu myślowego.

W 1966 r. z okazji tysiąclecia tzw. Chrztu Polski wybudowano 1000 szkół. W jaki wolnościowy i libertariański sposób można byłoby uczcić stulecie odzyskania państwowości? Na przykład usunięciem stu zbędnych państwowych instytucji, których istnienie jest albo w całości nieuzasadnione, albo których zadania z powodzeniem mogłyby przejąć podmioty prywatne, o ile mogłyby działać w sposób pokojowy i byłoby na to działanie odpowiednie zapotrzebowanie. Zamknięcie sporej części z nich byłaby praktycznie niezauważalne dla zdecydowanej większości obywateli, choć o likwidacji niektórych dyskutowałby zapewne cały kraj.

Zdajemy sobie sprawę z tego, że różny byłby stopień trudności związany z usunięciem każdej z wymienionych państwowych instytucji na naszej liście: od zmian na poziomie rozporządzeń czy ustaw; przez zmiany na poziomie ustawy zasadniczej; na prawie europejskim kończąc. Chcieliśmy przede wszystkim uzmysłowić, jak bardzo rozrośnięte instytucjonalnie jest obecnie polskie państwo, w jak wiele sfer naszego życia ingeruje i jak wiele oszczędności w wydatkach państwa można byłoby poczynić, gdyby za likwidacją stu państwowych instytucji poszły odpowiednie cięcia wydatków.

Nasze zestawienie ma rzecz jasna charakter subiektywny i nie wyczerpuje listy zbędnych państwowych instytucji. Prawdę mówiąc, żeby została „tylko” okrągła setka, musieliśmy kilkanaście z nich wykreślić.

Lista stu państwowych instytucji, które na stulecie odzyskania niepodległości mogłyby zostać zlikwidowane, prezentuje się następująco:

Ciekawi jesteśmy opinii odnośnie do tych propozycji, zarówno tych ogólnych, jak i tych szczegółowych.

Stowarzyszenie Libertariańskie