Czy marksizm i libertarianizm są ze sobą całkowicie sprzeczne? Często dochodzi do sytuacji, w których libertarianizm i marksizm przedstawiane są jako dwie przeciwstawne sobie ideologie, nie mające absolutnie ze sobą nic wspólnego. Wynika to głównie z porównania stosunku przedstawicieli obu ideologii do kapitalizmu (wolnego rynku). Marks oraz Engels położyli szczególny...
POZIOM PODSTAWOWY: Często oczekujemy jednoznacznej, oczywistej, bezkonkurencyjnej definicji czegoś. Świat byłby wtedy niezmiernie prosty. Uważa się dość powszechnie, że nauki przyrodnicze dysponują taką definicyjną precyzją – w przeciwieństwie do nauk społecznych i filozofii, w polu zainteresowania których mieszczą się libertarianizm i liberalizm – chociaż nawet podstawowy termin dla biologów, jakim...
Poziom podstawowy Mutualizm to lewicowy odłam libertarianizmu, czerpiący również z tradycji kolektywistycznego anarchizmu głównego nurtu, a nawet z marksizmu. Za protoplastów mutualistów uznawani są Pierre-Joseph Proudhon oraz amerykańscy anarchoindywidualiści (głównie Benjamin R. Tucker). Najwybitniejszą żyjącą postacią mutualizmu jest Kevin Carson, który jako pierwszy uporządkował, usystematyzował i złożył w całość nowy...
Z dumą prezentujemy przygotowany przez Stowarzyszenie Libertariańskie we współpracy z Fundacją Wolności i Przedsiębiorczości oraz Instytutem Misesa Katalog wiedzy na temat libertarianizmu. Myślą, jaka stała za stworzeniem tej bazy wiedzy, było m.in.: Stworzenie źródła wiedzy dla osób początkujących, zaczynających swoją przygodę z libertarianizmem – dla tych osób dedykowane są materiały oznaczone...
Prawo własności stanowi fundament filozofii libertariańskiej. Jest to prawo do zdobywania, utrzymywania, używania i wyzbywania materialnych własności (a w zasadzie – tytułów własności do obiektów), w których posiadanie weszliśmy poprzez własną pracę, pierwotne zawłaszczenie (zajęcie i przekształcenie ziemi niczyjej) czy też dobrowolną umowę zawartą między podmiotami. Prawa człowieka Nie sposób...
Poziom podstawowy Anarchoindywidualizm postuluje wyzwolenie jednostki spod opresji państwa, dopuszcza natomiast dobrowolnie zrzeszające się wspólnoty. Przedstawiciele anarchoindywidualizmu stanowczo odrzucali przemoc jako formę walki z państwem. Ruch rozwijał się przede wszystkim w XIX-wiecznych Stanach Zjednoczonych (Lysander Spooner, Henry David Thoreau czy Albert Jay Nock). Jednak Stary Kontynent może pochwalić się Gustavem...
II. Kontrowersje wewnętrzne Być może znajdzie się gdzieś dwóch libertarian, którzy zgadzają się ze sobą we wszystkim, ale ja nie jestem jednym z nich. – David D. Friedman Choć w ramach libertarianizmu powstało wiele różnych nurtów, to poglądy ogółu libertarian dotyczące takich kwestii jak drogi, edukacja, broń palna czy produkcja...
Wstęp Libertarianizm jest stosunkowo młodą ideą. Pozostaje wciąż w cieniu innych ideologii i filozofii, które są dobrze znane i budzą przedmiot sporów pomiędzy ich zwolennikami od wielu pokoleń. Myśliciele libertariańscy i ich dzieła zyskują popularność wśród coraz większych kręgów ludzi, jednakże stanowią oni mniejszość wśród całej rzeszy sympatyków socjalizmu i...
Poziom podstawowy Agoryzm jest lewoskrętnym nurtem libertarianizmu łączącym amerykańską myśl Nowej Lewicy i Starej Prawicy z lat 70. Charakterystyczne dla tego nurtu jest akcentowanie kontrekonomii jako strategii osiągnięcia społeczeństwa bezpaństwowego oraz całościowe spojrzenie na społeczeństwo oparte na marksistowskiej teorii walki klas. Twórca – Samuel Edward Konkin III był uczniem Murraya...
Filozofia obiektywistyczna, filozofia obiektywizmu, randyzm – filozofia stworzona przez Ayn Rand, powieściopisarkę, scenarzystkę i filozofkę. Inni przedstawiciele tego ruchu to między innymi: Andrew Bernstein, Harry Binswanger, Nathaniel Branden, Yaron Brook, Allan Gotthelf, David Kelley, Tibor R. Machan, Leonard Peikoff, George Reisman, John Ridpath, Richard Salsman i Tara Smith. Rand nawiązywała...